Morfološke karakteristike kao prediktivni faktor biotičkih motoričkih znanja
Volume 11, Issue 1 (2021)
Volume 11, Issue 1 (2021)
Morfološke karakteristike kao prediktivni faktor biotičkih motoričkih znanja
Apstrakt:
Na uzorku od ukupno 56 ispitanika, podeljenih u dva subuzorka: 30 dečaka i 26 devojčice, izvršeno je merenje 8 antropometrijskih mera i procena biotičkih motoričkih znanja putem motoričkog testa The Test of Gross Motor Development“ (TGMD-2). Cilj istraživanja bio je utvrditi polne razlike u morfološkim karakteristikama između dece predškolskog uzrasta kao i povezanost morfoloških karakteristika sa motoričkim testom za procenu biotičkih motoričkih znanja za oba pola. Rezultati istraživanja ukazuju na postojanje statistički značajnih razlika između dečaka i devojčica u morfološkim karakteristikama. Te razlike ispoljene su u motoričkom testu, transverzalnoj dimenzionalnosti i potkožnoj masti u korist dečaka, te u longitudinalnoj dimezionalnosti i volumenu i masi u korist devojčica. Dalje je utvrđeno da je sistem prediktorskih varijabli
kod devojčica bio značajno povezan sa varijablom za procenu biotičkih motoričkih znanja, dok se to ne može onstatovati za dečake. Ovakva linearnost rezultata ukazuje da procenat telesne masti u telu umanjuje sposobnost devojčica u ostvarivanju boljih rezultata u motoričkom testu, koji je većim delom pod kontrolom sistema za strukturiranje kretanja. Takođe treba napomenuti da bi bilo dobro sa decom predškolskog uzrasta koristiti ovakve vidove motoričkih testova u kojima se dete više puta konfrontira sa različitim situacijama sa jedne strane, a sa druge strane poboljšava se brzina alternativnih pokreta ruku, eksplozivnost, te dobar deo mehanizma za strukturiranje kretanja.
Ključne riječi:
morfološke karakteristike, biotička motorička znanja, povezanost, predškolski uzrast.
Puni tekst:
DOI:
Reference:
Bala, G. (1981). Struktura i razvoj morfoloških i motoričkih dimenzija dece SAP Vojvodine [Structure and development of morphological and motor dimensions of Vojvodina children]. Novi Sad: OOUR Institut fi zičke kulture. [in Serbian]
Bala, G. (2004). Kvantitativne razlike osnovnih antropometrijskih karakteristika i motoričkih sposobnosti dečaka i devojčica u predškolskom uzrastu [Quantitative diff erences in basic anthropometric characteristics and motor abilities of boys and girls in preschool age]. Glasnik Antropološkog društva Jugoslavije, 39, 219-227. [in Serbian]
Bala, G., Hošek, A. i Momirović, K. (2002). Aberantno ponašanje i motoričke sposobnosti predškolskedece [Aberrant behavior and motor abilities of preschool children]. Teme, 3, 371-382. [in Serbian]
Bala, G., Jakšić, D. i Popović, B. (2009). Relacije antropoloških karakteristika i sposobnosti predškolske dece. U: G. Bala (ur.), Trend relacija morfoloških karakteristika i motoričkih sposobnosti predškolske dece [Relations between anthropological characteristics and abilities of preschool children. In: G. Bala (ed.), Trend of relations of morphological characteristics and motor abilities of preschool children] (str. 61-113). Novi Sad: Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja. [in Serbian]
Bocca, G., Corpeleijn, E., Van den Heuvel, E.R., Stolk, R.P., & Sauer, P.J. (2014). Three-year follow-up of 3-year-old to 5-year-old children after participation in a multidisciplinary or a usual-care obesity treatment program. Clinical Nutrition, 33(6)1095-1100.
Brady, F. (2004). Childrens organized sports: A developmentalperspective. Joperd, 75(2), 35-41.
De Privitellio, S., Caput-Jogunica, R., Gulan, G. i Boschi, V. (2007). Utjecaj sportskog programa na promjene motoričkih sposobnosti predškolaca [The infl uence of sports program on changes in motor skills of preschoolers]. Medicina Fluminensis 43(3), 204-209.
Dobrila, I., Sporiš, G. i Hraski, Ž. (2003). Efekti jednogodišnjeg sportskog programa djece predškolske dobi u Rijeci i Zagrebu. [Eff ects of a one-year sports program for preschool children in Rijeka and Zagreb]. U Zbornik radova 12. ljetne škole kineziologa Republike Hrvatske “Metode rada u području edukacije, sporta i sportske rekreacije ‘03 ” (str. 50-53). Zagreb: Hrvatski kineziološki savez. [in Croatian]
Đorđević-Nikić, M.(1995). Anemija kod sportista i suplementacija gvožđem [Anemia in athletes and iron supplementation]. Fizička kultura, 3-4, 245-249. [in Serbian]
Findak, V. (2016). Kineziologija i područja edukacije, sporta i sportske rekreacije i kineziterapije u razvitku hrvatskog društva [Kinesiology and fi elds of education, sports and sports recreation and kinesitherapy in the development of Croatian society]. U: Zbornik radova “25.
ljetna škola kineziologa Republike Hrvatske - Kineziologija i područja edukacije, sporta i sportske rekreacije i kineziterapije u razvitku hrvatskog društva” (ur. V. Findak) pp 18 - 29. Poreč : Hrvatski kineziološki savez. [in Croatian]
Jakšić, D. (2016). Efekti primene kinezioloških tretmana na motoričke, morfološke i intelektualne dimenzije predškolske dece. (doktorska disertacija) [Eff ects of application of kinesiological treatments on motor, morphological and intellectual dimensions of preschool children. (doctoral dissertation).] Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja Univerziteta u Novom Sadu.
Kamenov, E. (1997) Model osnova programa vaspitno-obrazovnog rada sa predškolskom decom [Model of the basic program of educational work with preschool children]. Novi Sad: Filozofski fakultet - Odsek za pedagogiju. [in Serbian]
Kinkela, D. i Marić, Ž. (2013). Neopravdano zanemareni neki organizacijski oblici rada djece predškolske dobi. [Unjustifi ably neglected organizational types of activity of preschool children.] U Zborniku radova 22. ljetne škole kineziologa Republike Hrvatske”Organizacijski oblici rada u područjima edukacije, sporta, sportske rekreacije i kineziterapije”(str. 345-350) Zagreb: Hrvatski kineziološki savez. [in Croatian]
Malina, R. M, Bouchard, C., i Bar-Or, O. (2004). Growth, maturation, and physical activity (2nd). Champaign, IL: Human Kinetics Publishers.
Malina, R. M., i Katzmarzyk, P. T. (2006). Physical activity and fi tness in international growth standard for preadolescent and adolescent children. Food and Nutrition Bulletin, 27(4), 295–313.
Mišigoj-Duraković, M., & Sorić, M. (2015). Razina tjelesne aktivnosti i stanje uhranjenosti srednjoškolaca – preliminarni rezultati projekta Sports [Physical activity level and nutritional status of high school students - preliminary results of the Sports project]. In V. Findak (ed.): Zbornik radova “24. ljetna škola kineziologa Republike Hrvatske” (pp. 82-85). Poreč: Hrvatski kineziološki savez. [in Croatian]
Musalek, M., Kokstejn, J., Papez, P., Scheffl er, C., Mumm, R., Czernitzki, A. F., i Koziel, S. (2017). Impact of normal weight obesity on fundamental motor skills in pre-school children aged 3 to 6 years. Anthropoligischer Anzeiger, 74(3), 203-212.
Pelemiš, V., Mandić, D., Momčilović, Z., Momčilović, V., Srdić, V. (2021). Body composition and nutritional status of preschool children, Facta Universitatis Series: Physical Education and Sport, ONLINE FIRST, 1-10. doi.org/10.22190/FUPES201213003P.
Popović, B. (2010). Razlike u relacijama morfoloških karakteristika i relativne snage ruku kod ispitanica različitog nivoa fi zičkog angažovanja [Diff erences in the relations between morphological characteristics and relative arm strength in female examinees of diff erent levels of physical engagement]. Glasnik Antropološkog društva Srbije, 45, 253 – 263. [in Serbian]
Stupar, D. (2016). Evaluacija efekata primene specifi čnog programa vežbanja kod različitih generacija dece, uzrasta 4-5 godina, u desetogodišnjem periodu. (Doktorska disertacija) [Evaluation of the eff ects of applying a specifi c exercise program in diff erent generations of children, 4-5 years of age, over a ten-year period. (Doctoral dissertation)]. Fakultet sporta i fi zičkog vaspitanja Univerziteta u Novom Sadu. [in Serbian]
Stupar, D., Popović, B. i Vujović, P. (2014). Stanje uhranjenosti predškolske dece Novog Sada [Nutritional status of preschool children in Novi Sad]. Glasnik Antropološkog društva Srbije, 49, (51-55). [in Serbian]
Šturm, J., J. Strel and F. Ambrožič (1995). Changes in latent morphologic structure of children between 7 and 14 years of age. Kinesiologia Slovenica, 2 (1), 22-25.
World Health Organization (2000). Obesity: preventing and managing the global epidemic. Technical Report Series, 894. Geneva: WHO.
World Medical Association Declaration Of Helsinki. (2013). Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects, 64th WMA
General Assembly, Fortaleza, Brazil, October 2013. Available at: http://www.wma.net/en/30publications/10policies/b3/index.html.
Ulrich, D. (2000). Test of gross motor development: second edition Austin, TX: PRO-ED.
